Ang
Pagbabalik
ni
Jose Corazon de Jesus
Babahagya
ko nang sa noo’y nahagkan,
Sa
mata ko’y luha ang nangag-unahan;
Isang
panyong puti ang ikinakaway,
Nang
siya’y iwan ko sa tabi ng hagdan:
Sa
gayong kalungkot na paghihiwalay,
Mamatay
ako, siya’y nalulumbay!
Nang
sa tarangkahan, ako’y makabagtas
Pasigaw
ang sabing, “Magbalik ka agad!”
Ang
sagot ko’y “Oo, hindi magluluwat!”
Nakangiti
akong luha’y nalaglag...
At
ako’y umalis, tinunton ang landas,
Nabiyak
ang puso’t naiwan ang kabiyak;
Lubog
na ang araw, kalat na ang dilim,
At
ang buwan nama’y ibig nang magningning:
Maka
orasyon na noong aking datnin,
Ang
pinagsadya kong malayang lupain:
Kuwagong
nasa kubo’t mga ibong itim,
Ang
nagsisalubong sa aking pagdating.
Sa
pinto ng naro’ong tahana’y kumatok,
Pinatuloy
ako ng magandang loob;
Kumain
ng konti, natulog sa lungkot,
Ang
puso kong tila ayaw nang tumibok;
Ang
kawikaan ko, “Pusong naglalagot,
Mamatay
kung ako’y talaga nang kulog!”
Nang
kinabukasang magawak ang dilim,
Araw’y
namimintanang mata’y nagniningning;
Sinimulan
ko na ang dapat kong gawin:
Ako’y
nag-araro, naglinang, nagtanim;
Nang
magdidisyembre, tanim sa kaingin,
Ay
ginapas ko na’t sa irog dadalhin.
At
ako’y umuwi, taglay ko ang lahat,
Mga
bungang-kahoy, isang sakong bigas;
Bulaklak
na damo sa gilid ng landas,
Ay
pinupol ko na’t panghandog sa liyag;
Nang
ako’y umalis, siya’y umiiyak...
O,
marahil ngayon, siya’y magagalak!
At
ako’y lumakad, halos lakad takbo,
Sa
may dakong ami’y meron pang musiko,
Ang
aming tahana’y masayang totoo
At
nagkakagulo ang maraming tao...
“Salamat
sa Diyos!” ang nabigkas ko,
“Nalalaman
nila na darating ako.”
At
ako’y tumuloy... pinto ng mabuksan,
Mata’y
napapikit sa aking namasdan;
Apat
na kandila ang nangagbabantay;
Sa
paligid-ligid ng irog kong bangkay;
Mukha
nakangiti at nang aking hagkan;